Μουνταδος

Ψήγματα ιστορίας για τον Μουντάδο

Ο Μουντάδος είναι ένα από τα 47 παλιά χωριά της Τήνου (Κυκλάδες Ελλάδα) και βρίσκεται εδώ και 600 τουλάχιστον χρόνια(1) στους δυτικούς πρόποδες του Κεχροβουνίου, κάτω από την ομώνυμη γυναικεία Μονή, σε υψόμετρο 300 μέτρων.

Έγγραφο του 1709, που έφερε στο φως ο διαπρεπής ιστοριοδίφης π. Μάρκος Φώσκολος, αναφέρει το χωριό με την ονομασία Μοντάδος(2). Την ονομασία αυτή τη συναντάμε αρκετές φορές(3) ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Πολύ πιθανό αρχικά να λεγόταν έτσι, όμως με τα χρόνια, λόγω και της Τηνιακής ντοπιολαλιάς, επικράτησε η ονομασία Μουντάδος.

Είναι χωριό της οικογένιας Παξιμάδη, φιλικών της Επανάστασης, όπως και πολλών σημαντικών καλλιτεχνών όπως του Λαμπάκη και Πλατή. Παλιότερα ήταν αρκετά ανεπτυγμένος σε γράμματα και τέχνες (εξ ου και η σκωπτική ονομασία των Μουνταδιανών: Σοφοί και Φιλόσοφοι). Εντοιχισμένη σήμερα στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του χωριού, μαρμάρινη καλλιτεχνική επιγραφή αναφέρει: ΣΧΟΛΗ ΑΦΙΕΡΩΘΕΙΣΑ ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΟΛΛΑΡΟΥ ΤΗ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 1871 επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη Σχολής (ίσως Σχολαρχείου) ως τα μέσα του 19ου αι. στον χώρο αυτό, ο οποίος δωρίστηκε αργότερα στην ενορία του Αγίου Ιωάννου (1871).

Σήμερα ο Μουντάδος, που έχει χαρακτηριστεί ως Παραδοσιακός Οικισμός, είναι ένα γραφικό χωριό, σε απόσταση, οδικώς, 6χμ. από την πρωτεύουσα της Τήνου. Έχει λίγους πια, αλλά πολύ φιλόξενους κατοίκους. Ο επισκέπτης του εντυπωσιάζεται με την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική του, καθώς περνοδιαβαίνει τα καθαρά στενά στριφογυριστά πλακόστρωτα και βαθμιδωτά δρομάκια του, με τις πολλές καμάρες και τα παλιά πετρόκτιστα παραδοσιακά σπίτια του. Από τον Μουντάδο κατάγονται άνθρωποι με σημαντική προσφορά στην ιστορία της Τήνου, αλλά και της Ελλάδας.